مجله اینترنتی

بهترین راهکارها برای تقویت قاطعیت در تصمیم‌گیری کدام راهکارها میباشند؟ تقویت قاطعیت در تصمیم‌گیری چگونه ممکن میشود؟ برترین راهکارهای اثربخش برای تقویت قاطعیت در تصمیم‌گیری کدام راهکارها میباشند؟

در ادامه پاسخی جامع به این سوالات خواهیم داد،همراه مجله اینترنتی ماهتوتا باشید.

برای افرادی که قاطعیت ندارند و آن را در خودشان تقویت نمی‌کنند، تصمیم‌گیری عذاب‌آور است. این افراد زمان و انرژی زیادی را صرف گرفتن تصمیم‌های نه‌چندان مهم می‌کنند و وقتی نیاز دارند تصمیمی مهم بگیرند، حسابی به دردسر می‌افتند. با خواندن این مقاله از مجله اینترنتی ماهتوتا متوجه می‌شوید چگونه می‌توانید در تمام جوانب زندگی خود فرد قاطعی باشید.

تقویت قاطعیت در تصمیم‌گیری

برای تصمیم‌گیری کاملا درست به دو ابزار نیاز داریم که هنوز بشر بهشان دست پیدا نکرده است، یعنی همه‌چیزدانی و ماشین زمان! فقط اگر این ابزار را داشته باشیم می‌توانیم از نتایج تصمیم‌هایمان آگاه شویم و درست‌ترین تصمیم را بگیریم.

حتما بخوانید » تقویت اراده و تسلط بر تمایلات خود با 33 راهکار علمی

اولین اصل قاطعیت این است که بدانید هیچ‌وقت نمی‌توانید تصمیمی بی‌نقص بگیرید؛ هرقدر هم گزینه‌ها را سبک‌سنگین کنید، در نهایت احتمال اشتباه وجود دارد.

وقتی بر این ذهنیت اشتباه غلبه کنید که شما را از عواقب تصمیم‌گیری می‌ترساند و وادارتان می‌کند گزینه‌ها را بیش‌ازحد بررسی کنید، گام مهمی در مسیر قاطع‌بودن برداشته‌اید. نتیجه این ذهنیت اشتباه فقط اتلاف انرژی، انفعال و حتی فلج تحلیلی است.

در ادامه نکاتی را یاد می‌گیرید که برای افزایش قاطعیت در کار، رفتار، روابط و مدیریت به شما کمک می‌کنند.

حتما بخوانید » تقویت حافظه ؛ 13 روش طبیعی برای تقویت حافظه 2022

بررسی کنید نتیجه نهایی تصمیم تا چه زمانی تأثیر دارد

اولین گام برای تبدیل‌شدن به فرد قاطع، بررسی‌کردن تأثیر نتیجه نهایی تصمیم روی احساس خوب شماست؛ بررسی کنید تصمیم شما در یک هفته، یک ماه و یک سال بعد چه نتایجی خواهد داشت. اگر تأثیر تصمیم در بازه‌های زمانی مختلف زیاد باشد، حق دارید زمان و انرژی زیادی برای بررسی آن صرف کنید. در غیر این صورت، صرف زمان بیش‌ازحد ممنوع است! بعضی از افراد حتی برای انتخاب غذا در رستوران هم مشکل دارند، در حالی که واقعا تصمیم مهمی نیست!

بسیاری از افراد فقط به‌خاطر ترس از نتیجه هنگام تصمیم‌گیری فلج می‌شوند، اما وقتی نتیجه را در افق زمانی طولانی‌تری بررسی می‌کنند، متوجه می‌شوند حتی بدترین نتیجه‌ها هم بعد از مدتی آن‌چنان تأثیر نخواهد داشت.

حتما بخوانید » تقویت بینایی و محافظت از چشم 13 ترفند ساده و علمی

از آزمون «تنها راه موجود» استفاده کنید

وقتی بین چند گزینه مردد هستید، برای قاطعیت بیشتر تصور کنید که فقط یک راه پیش روی شماست و باید آن را انتخاب کنید، سپس نتیجه را بسنجید. مثلا اگر نمی‌دانید برای مسافرت تفریحی خود شیراز را انتخاب کنید یا اصفهان را، اول به این فکر کنید که تنها گزینه پیش روی شما شیراز است. اگر شیراز تنها مقصدی بود که می‌توانستید برای سفر انتخاب کنید، چه احساسی داشتید؟

همین آزمون را برای اصفهان هم انجام بدهید. اگر اصفهان تنها شهری بود که می‌توانستید برای سفر انتخاب کنید، چه احساسی داشتید؟ اکنون می‌توانید انتخاب کنید که کدام را ترجیح می‌دهید. اگر نتیجه بررسی هر دو گزینه یکی بود، یعنی اولویت آنها یکسان است و فرقی ندارد کدام را انتخاب کنید. پس بدون تردید، بلیت خود را بخرید و از سفرتان لذت ببرید!

حتما بخوانید » تقویت سیستم ایمنی بدن 10 راهکار موثر 2021

نتایج تصمیم‌های مختلف را با هم مقایسه کنید

تصمیم‌گیری همیشه ساده نیست و حتی قاطع‌ترین افراد هم نمی‌توانند هنگام تصمیم‌گیری‌های مهم کاملا قاطعیت داشته باشند. یکی از راهکارها برای انتخاب بهترین گزینه، مقایسه نتایج تصمیم‌های مختلف با هم است.

تصور کنید موقعیت شغلی جدیدی به شما پیشنهاد شده است و باید انتخاب کنید که می‌خواهید شغلتان را عوض کنید یا نه. مزایای شغل فعلی و شغل جدید را بنویسید و آنها را مقایسه کنید. این کار را آن‌قدر ادامه بدهید که کاملا مطمئن شوید یکی از شغل‌ها بهتر از دیگری است و پذیرش آن منفعت‌های بیشتر یا ضررهای کمتری برای شما دارد.

البته این مقایسه برای تغییر شغل فرضی است و همه‌چیز بر اساس احتمالات پیش می‌رود. همان‌طور که قبلا گفتیم، ما ماشین زمان نداریم و نمی‌توانیم کاملا مطمئن باشیم!

حتما بخوانید » تقویت تعهد و وفاداری در زندگی مشترک 10 ترفند کاربردی

اطلاعات بیشتری به دست بیاورید

اگر هنوز نمی‌توانید گزینه‌های مختلف را با هم مقایسه کنید، یعنی به اطلاعات بیشتری نیاز دارید. نوع اطلاعاتی که درباره گزینه‌ها به دست می‌آورید هم بسیار مهم است. مثلا هنگام انتخاب شغل بررسی اینکه فلان شخص در آن جایگاه موفق بوده یا خیر، اطلاعات درستی نیست. شما کاملا با آن فرد فرق دارید و نتایج متفاوتی به دست می‌آورید. اطلاعاتی که شما باید بررسی کنید، ویژگی‌های لازم برای فعالیت در آن سمت شغلی است.

امکان اجرای هم‌زمان چند گزینه را بررسی کنید

یکی از روش‌های افزایش قاطعیت این است که نیازی به تصمیم‌گیری نداشته باشید و بتوانید چند گزینه را هم‌زمان اجرا کنید. هنگام انتخاب رشته، ممکن است به بیشتر از یک حوزه علاقه داشته باشید که شاید ارتباطی به هم نداشته باشند؛ مثلا هم‌زمان شیمی و نقاشی را دوست داشته باشید. آیا نمی‌توانید در دانشگاه شیمی بخوانید و هم‌زمان در دوره‌های طراحی شرکت کنید؟ یا هنگام انتخاب مقصد مسافرت، آیا نمی‌توانید طوری برنامه‌ریزی کنید که هم به شیراز بروید و هم از اصفهان بازدید کنید؟

حتما بخوانید »مثبت گرایی سمی چیست؟ نشانه‌ها، آسیب‌ها و روش مواجهه با آن 2022

ارزش‌هایتان را مشخص کنید

وقتی مقصد مشخص باشد، انتخاب مسیر درست در دوراهی‌ها ساده‌ می‌شود. همیشه هنگام تصمیم‌گیری‌ ارزش‌ها و مأموریت‌های خود در زندگی را به خاطر داشته باشید تا گزینه‌ای را انتخاب کنید که همسو با مقاصد شما باشد.

مثلا اگر در محل کارتان بدانید کیفیت محصول ارزش است، به قاطعیت در مدیریت می‌رسید و با هرگونه پیشنهاد تولید محصول بی‌کیفیت مخالفت می‌کنید، حتی اگر هزینه‌اش کمتر باشد.

حتما بخوانید » انتقاد از خود چیست؟ مزایا، معایب ونحوه ایجاد تعادل 2022

از قبل تصمیم‌گیری کنید

ذهن ما در طول روز ظرفیت مشخصی برای تصمیم‌گیری دارد و وقتی خسته می‌شود، قدرت انتخابش به‌شدت کاهش می‌یابد. باید برنامه‌ریزی کنیم که این انرژی را برای چه چیزی صرف می‌کنیم؛ انتخاب لباس یا تصمیم‌گیری درباره مسیر توسعه کسب‌وکار!

برای اینکه از قبل تصمیم بگیرید، بهتر است یک ساعت در طول هفته زمان بگذارید و بنویسید که هر روز ناهار و شام چه می‌خورید یا در آن روز چه لباسی می‌خواهید بپوشید. یک بار در طول هفته این کار را انجام دهید و خودتان را از درگیری روزمره نجات دهید!

حتما بخوانید » دژاوو ( آشناپنداری ) ؛ تجربه کردن دوباره‌ی چیزی که تجربه نکرده بودید! 2021

از منطقه امن ذهنی‌تان خارج شوید

یکی از چالش‌برانگیزترین تصمیم‌گیری‌ها زمانی است که باید بین کاری که قبلا انجام داده‌اید و کاری جدید و ناشناخته یکی را انتخاب کنید. در این حالت، مغز شما تلاش می‌کند شما را در محدوده امن و شناخته‌شده ذهنی نگه دارد. جای تعجب هم نیست؛ وظیفه مغز این است که شما را زنده نگه دارد نه اینکه به شادبودن و موفقیت‌هایتان اهمیت بدهد!

حتما بخوانید » روانشناسی زرد چیست؟ چگونه توصیه‌های روان‌شناسانه اصل را از تقلبی تشخیص دهیم 2022

تصور کنید با فردی قرار ملاقات گذاشته‌اید که تاکنون او را ندیده‌اید. وقتی زمان ملاقات نزدیک می‌شود، حس می‌کنید بهتر است در خانه بمانید و تلویزیون تماشا کنید. احتمالا اگر قرار خوب پیش نرود، بارها به خودتان می‌گویید کاش در خانه مانده بودم. بدون انتخاب ناشناخته‌ها و امتحان‌کردنشان هیچ دستاورد تازه‌ای نخواهید داشت و همه‌چیز یا به همین شکل باقی می‌ماند یا بدتر می‌شود! مزیت‌های ورود به ناشناخته‌ها خیلی بیشتر از دورماندن از آنهاست.

از خودتان بپرسید: بار آخر است که می‌توانم این تصمیم را بگیرم؟

پاسخ به این سؤال یکی از بهترین راه‌ها برای افزایش قاطعیت در کار یا رفتار است. بسیاری از تصمیماتی که انرژی ذهنی زیادی برای آنها صرف می‌کنید، باز هم تکرار می‌شوند. اگر بدترین نتیجه هم ایجاد شود، می‌توانید از آن درس بگیرید و دفعات بعد گزینه‌های بهتر را انتخاب کنید. مثلا اگر در رستوران نمی‌توانید تصمیم بگیرید که کدام غذا را انتخاب کنید، به این فکر کنید که روزهای دیگر دوباره قدرت انتخاب خواهید داشت و اگر از تصمیمتان پشیمان شدید، می‌توانید جبرانش کنید.

حتما بخوانید »  32 درس زندگی که برای موفقیت و خوشبختی باید بیاموزید

به شم خود اعتماد کنید

برای اینکه یاد بگیرید چطور فرد قاطعی باشید، باید اعتمادبه‌نفس خودتان را تقویت کنید و به شم خود اعتماد داشته باشید.

منطق در زندگی جایگاه ویژه‌ای دارد، اما مهم‌ترین تصمیمات بر اساس شم و حس درونی گرفته می‌شوند.

باید ندای درونی خود را احساس کنید و آن را بشنوید. این ندا به شما می‌گوید که تصمیم درست چیست. البته گاهی شرایط برای شنیدن صدای درون فراهم نیست و آدم آن‌قدر غرق افکار مختلف و استرس است که کاملا صدای قلبش را فراموش می‌کند و دنبال فردی بیرونی می‌گردد که به او بگوید چه‌کار کند.

بهتر است به‌جای استرس و تنش، کمی استراحت کنید، بخوابید یا پیاده‌روی کنید. وقتی در آرامش باشید، صدای ندای درونی کاملا واضح به گوش می‌رسد.

حتما بخوانید » چگونه سبک زندگی سالم فعال و پر تحرک داشته باشیم؟ 2021

برای تصمیم‌گیری‌هایتان ضرب‌الاجل تعیین کنید

وقتی تصمیم‌گیری درباره موضوعی را بیش‌ازحد طولانی می‌کنید، قدرت انتخاب درست را از دست می‌دهید. بنابراین بهتر است برای تصمیم‌هایتان ضرب‌الاجل تعیین کنید. این ترفند برای تصمیمات مهم زندگی هم کاربردی است. مثلا اگر قصد دارید از کار فعلی استعفا بدهید و کسب‌وکار خودتان را راه‌ بیندازید، احتمالا مدت زیادی مردد خواهید ماند. برای قاطعیت در کار می‌توانید تعیین کنید که وقتی سرمایه‌تان به مقدار مشخصی رسید، استعفا می‌دهید تا کسب‌وکار خودتان را راه‌ بیندازید.

حتما بخوانید » آرامش ذهنی ؛ 10 راهکار موثر برای رسیدن به آرامش ذهنی پس از یک روز پر مشغله

کمتر حسرت‌ بخورید!

یکی از دلایل بسیار مهم نداشتن قاطعیت در رفتار، داشتن حسرت‌ است.

• کاش این تصمیم را نگرفته بودم.
• کاش شغل دیگری انتخاب کرده بودم.
• کاش وارد این رابطه نمی‌شدم.
• کاش…

تمام این حسرت‌ها در تصمیمات جدید همراه ما خواهند بود و مرددمان می‌کنند. متعهد شوید که حتی اگر نتیجه تصمیمتان خوب نبود، حسرتش را نخورید. چند ساعت را صرف ناراحتی بابت تصمیم اشتباه کنید و صبح روز بعد برای زندگی جدید آماده باشید!

سخن پایانی

قاطعیت در رابطه، کار یا هر چیز دیگری از درون ما می‌آید و نمی‌توانیم منتظر باشیم بعد از اتفاقی اسرارآمیز به فردی قاطع تبدیل شویم. وقتی آگاهانه تمرین کنید که با قاطعیت بیشتر درباره هر مسئله‌ای تصمیم بگیرید، به‌مرور زمان این ویژگی جزئی از شخصیت شما می‌شود و ناخودآگاه به فردی قاطع تبدیل خواهید شد.

تقویت قاطعیت تقویت قاطعیت تقویت قاطعیت تقویت قاطعیت تقویت قاطعیت تقویت قاطعیت تقویت قاطعیت تقویت قاطعیت تقویت قاطعیت تقویت قاطعیت تقویت قاطعیت تقویت قاطعیت تقویت قاطعیت تقویت قاطعیت تقویت قاطعیت

حتما بخوانید » زندگی شاد ؛ راز و رمز شاد زندگی کردن چیست؟ 2021

شما آدم قاطعی هستید؟ چه چیزهایی را در رسیدن به قاطعیت مؤثر می‌دانید؟

تفکر سیاه چیست؟ تفکر سفید چیست؟ آسیب‌های تفکر سیاه و سفید چیست؟ راه‌های مقابله با تفکر سیاه و سفید چیست؟

در ادامه پاسخی جامع به این سوالات خواهیم داد،همراه مجله اینترنتی ماهتوتا باشید.

همه ما گاهی دنیا را سیاه و سفید می‌بینیم. مثلا چشم خود را به روی ایرادهای عزیزانمان می‌بندیم یا به‌خاطر اشتباهی کوچک، مدام خودمان را سرزنش می‌کنیم. تمایل مغز به سیاه و سفید تفسیرکردن دنیا اثر عمیقی روی زندگی و روابط ما می‌گذارد. خوشبختانه می‌توانیم تفکر سیاه و سفید را کنار بگذاریم و سعی کنیم دنیا را خاکستری ببینیم.

در ادامه این مقاله از مجله اینترنتی ماهتوتا توضیح می‌دهیم که تفکر سیاه و سفید چیست، چه زیان‌هایی به ما می‌رساند و چگونه می‌توانیم از این نوع تفکر رها شویم.

تفکر سیاه و سفید چیست؟

تا به‌ حال به خودتان گفته‌اید «من بهترینم» یا «من بدترینم»؟ وقتی کسی از شما تعریف می‌کند در دلتان می‌گویید او شگفت‌انگیز است و وقتی از شما انتقاد می‌کند، به‌نظرتان انسان وحشتناکی است. تفکرِ همه یا هیچ، دوپاره‌سازی (splitting) و تفکر دوقطبی (dichotomous thinking) از نام‌های دیگر تفکر سیاه و سفید در روانشناسی است.

این تفکر نوع خاصی از تحریف شناختی است که موجب می‌شود ذهنیتی افراطی داشته باشیم. دوپاره‌سازی در شدیدترین حالت خود می‌تواند نشانه‌ای از بیماری روانی اختلال شخصیت مرزی باشد.

حتما بخوانید » افزایش قدرت مغز 45 روش موثر و علمی

دلیل استفاده از اصطلاح «سیاه و سفید» نشان‌دادن ماهیت دوقطبی این تفکر و وجود دو نقطه مخالف یکدیگر بدون درنظرگرفتن درجه‌بندی میان آنهاست. در تفکر سیاه و سفید واقعیت‌های پیچیده به‌صورت دو قطب مخالف یکدیگر ساده می‌شوند و فرد یک سمت طیف را کاملا خوب و سمت دیگر را کاملا بد می‌داند و همه دیدگاه‌های دیگر را کنار می‌گذارد.

تفاوت بین افراد مبتلا به اختلالات روانی به میزان و درجه اختلال بستگی دارد و همین مسئله درباره تفکر سیاه و سفید نیز صادق است. همه ما گاهی این نوع تفکر را داریم، ولی بعضی همیشه دوقطبی فکر می‌کنند یا درباره مسائل بسیار مهم دیدگاهی سیاه و سفید دارند. معمولا تفکر دوقطبی در مشکلات مهم زندگی نقش دارد.

حتما بخوانید » پاکسازی ذهن ؛ ذهن خود را برای زندگی بهتر آماده کنید 11 روش موثر

آسیب‌های تفکر سیاه و سفید

ساده‌کردن همه‌چیز به‌صورت ترکیب‌هایی ساده و دوتایی، ما را از نکات ظریف و پیچیدگی‌هایی محروم می‌کند که موجب غنی‌شدن زندگی و روابط می‌شوند. این تفکر روی قضاوت ما اثر می‌گذارد و موجب می‌شود که نتوانیم واقعیت‌ها را ببینیم. علاوه بر این، زبان دوقطبی تفکر دوقطبی را تقویت می‌کند و تفکر دوقطبی نیز می‌تواند روی احساس ما اثر منفی بگذارد.

مثلا اگر دچار اضطراب شده باشیم، استفاده از واژه‌های افراطی موجب بزرگ‌نمایی افکار و احساسات ما می‌شود و ما را مضطرب‌تر می‌کند. در ادامه بعضی آسیب‌های تفکر سیاه و سفید را دقیق‌تر بررسی کرده‌ایم.

حتما بخوانید » پرورش ذهن ؛ 17 تاکتیک علمی و موثر تقویت ذهن

روی روابط ما تا?ثیر منفی می‌گذارد

همسرتان شگفت‌انگیزترین انسان روی زمین است و ناگهان به بدترین فرد تبدیل می‌شود؟ خب این یعنی وقتی همسرتان کاری را انجام می‌دهد که به‌نظر شما کار خوبی نیست، او را در نیمه بد قرار می‌دهید. تفکر سیاه و سفید می‌تواند روی رابطه عاطفی شما با یکدیگر اثر بگذارد و مانع از پیوند عمیق‌تر بر اساس پذیرش نکات مثبت و منفی یکدیگر شود.

این نوع تفکر در روابط خانوادگی و دوستی‌ها نیز صمیمیت و اعتماد را از بین می‌برد. با خوب یا بد دیدن عزیزانتان دیگر نمی‌توانید آنها را همان‌طور که هستند ببینید، یعنی افرادی معمولی که ممکن است گاهی مرتکب اشتباه شوند.

حتما بخوانید » زندگی موفق ؛ چگونه موفق شویم؟ با این 11 قدم زندگی خود را تغییر دهید

به تصور ما از خودمان آسیب می‌زند

ما بد هستیم یا خوب؟ در واقع بیشتر ما جایی بین این دو قرار می‌گیریم و هم ویژگی‌های خوب داریم و هم ویژگی‌های بد. مثلا شاید بامزه، خلاق و باهوش باشیم، ولی کارهایمان را به‌موقع انجام ندهیم. وقتی تفکر سیاه و سفید باشد،

یا به‌شدت از خودتان انتقاد می‌کنید یا عیب‌هایتان را نمی‌بینید. تفکر منفی موجب می‌شود فکر کنیم در هیچ کاری خوب نیستیم و این موجب احساس ناامیدی و افسردگی می‌شود.

کمال‌گرایی تحریف شناختی دیگری است که موجب تفکر سیاه و سفید می‌شود. افراد کمال‌گرا در حوزه‌هایی مانند کار و تحصیل، فقط دو سطح عملکرد را قبول دارند: عالی و افتضاح. در نتیجه هر ایرادی در کارشان، هرقدر هم کوچک، عملکردشان را در دسته افتضاح قرار می‌دهد.

در اختلال خوردن نیز فرد فقط دو نوع اندام را می‌شناسند: زیبا و زشت. در نتیجه هر عیبی در اندامش، هرقدر هم کوچک، به‌ این معنی است که او زیبا نیست!

حتما بخوانید » 111 هدف در زندگی که قبل از مرگ باید به آن‌ها برسید

از موفقیت ما جلوگیری می‌کند

کار نیز مانند تمام جنبه‌های زندگی روزهای خوب و بد دارد و بسیاری از روزها جایی بین این دو حالت قرار می‌گیرند. اگر نگاهی سیاه و سفید داشته باشیم، به‌راحتی هر شکستی را بزرگ می‌کنیم و از هر موفقیتی انتظاراتی غیرواقعی خواهیم داشت.

تفکر دوقطبی موجب می‌شود که هر اتفاق بدی موجب دلسردی ما شود. مثلا شما عاشق کارتان هستید و ورود همکاری جدید که به‌نظر شما وحشتناک است، موجب می‌شود از شغلتان بیزار شوید و فکر کنید تنها راه‌حل، رهاکردن شغل است.

تفکر سیاه و سفید می‌تواند ما را به نظرات دیگران حساس و پذیرش انتقاد آنها را دشوار کند و در نتیجه از رشد و پیشرفت ما جلوگیری کند. وقتی بپذیریم که زندگی حرفه‌ای ما نیز مانند سایر جنبه‌های زندگی‌مان پیچیده است و می‌تواند نکات مثبت و منفی داشته باشد، می‌توانیم رشد کنیم.

راه‌های مقابله با تفکر سیاه و سفید

نخستین گام برای مقابله با تفکر دوقطبی، پذیرش آن است. بررسی آگاهانه افکارمان و تردیدکردن در تفکرات افراطی می‌تواند مو?ثر باشد. برای رهایی از تفکر دوقطبی، باید به تفکر خاکستری روی بیاوریم. تفکر خاکستری به ما می‌آموزد که از طیف گسترده میان سیاه و سفید استفاده کنیم.

در ادامه تمرین‌های مفیدی را ارائه می‌کنیم که به شناسایی تحریف شناختی سیاه و سفید و گذار به تفکر خاکستری کمک می‌کنند.

تمرین ذهن‌آگاهی

باید بدون قضاوت با افکارمان روبه‌رو شویم. تمرین‌کردن منظم ذهن‌آگاهی موجب می‌شود به افکار و احساساتمان حساس شویم و راحت‌تر بتوانیم از مشکلات عبور کنیم. وقتی سعی می‌کنیم تحریف‌های شناختی را از خود دور کنیم، آنها باقدرت برمی‌گردند. ذهن‌آگاهی به ما کمک می‌آموزد چطور بدون درگیرشدن با افکارمان بر آنها غلبه کنیم.

حتما بخوانید » کیفیت زندگی خود را با این 11 عادت روزانه برای همیشه بهبود بخشید

تهیه فهرستی از احتمالات

معمولا تفکر سیاه و سفید از توجه‌نکردن به احتمالات ناشی می‌شود. بنابراین یکی از راه‌های مقابله با این تفکر فهرست‌کردن تمام احتمالات است. مثلا شاید با یکی از دوستانتان قرار گذاشته بودید که آخر هفته به سینما بروید و او در آخرین لحظه برنامه را لغو کرد. فردی با نگاه سیاه و سفید می‌گوید: «اون نمی‌خواد آخر هفته با من باشه.» ولی احتمالات دیگری نیز وجود دارد از جمله:

• بیمار شده است؛
• لحظه آخر برایش کاری پیش آمده است؛
• یکی از اعضای خانواده به دیدنش آمده است.

بهترین مزیت تهیه این فهرست، تغییر تمرکز از خود بر دیگری و خود را جای دیگران گذاشتن است. معمولا در تفکر سیاه و سفید بدترین حالت ممکن را تصور می‌کنیم. بنابراین یکی از راه‌های به‌چالش‌کشیدن این تفکر، تصورکردن «بهترین حالت ممکن» است.

حتما بخوانید »22 فیلم الهام‌بخش که می‌توانند زندگی شما را تغییر دهند

تلاش برای فهمیدن واقعیت

وقتی تفکر سیاه و سفید روی قضاوت شما تا?ثیر گذاشته است، با پرسیدن سو?الاتی از طرف مقابل بفهمید که تصورتان درست است یا نه. سو?الات را طوری بیان کنید که او حالت تدافعی نگیرد. مثلا وقتی با یکی از همکارانتان مشکل دارید، نگویید:

«از من متنفری؟» یا «چرا این‌قدر بداخلاقی؟» می‌توانید بپرسید: «گاهی حس می‌کنم وقتی باهات حرف می‌زنم با من سرسنگینی. از من دلخوری؟»

البته شما نمی‌توانید طرف مقابلتان را کنترل کنید و ممکن است حالت تدافعی بگیرد یا جواب درستی به سو?التان ندهد، ولی با پرسیدن این سو?الات شاید بفهمید چه چیزی موجب رفتار او شده است و راه‌حلی برای بهبود رابطه‌تان پیدا کنید.

البته همیشه هم نمی‌توانید دلیل رفتار دیگران را بفهمید، چون شما فقط روی رفتار خودتان کنترل دارید. ولی اگر فرد مقابل مایل به شنیدن، همکاری‌کردن و تلاش برای رسیدن به راه‌حل باشد، پرسیدن سو?ال می‌تواند مفید باشد.

استفاده از کلمات خاکستری به‌جای کلمات سیاه و سفید

به‌جای «همیشه» و «هرگز»، بگوییم «گاهی» و به‌جای «همه» یا «هیچ»، بگوییم «تاحدی» یا «کم‌وبیش».

ترفند دیگر، اصلاح نحوه بیان‌کردن افکار و احساساتمان است. به‌جای اینکه بگوییم «فاجعه است»، بگوییم «حس می‌کنم فاجعه است» یا به‌جای اینکه بگوییم «او عالی است»، بگوییم «به‌نظرم او عالی است». وقتی «این … است» را به «این فکر/احساس را دارم که …» تغییر می‌دهید، چیزی را می‌پذیرید که واقعیت دارد، یعنی فکر یا احساستان را.

حتما بخوانید » زندگی بهتر 28 تکنیک ساده و مؤثر برای داشتن زندگی بهتر 2021

توجه به نکات مثبت و منفی

این روش به شما کمک می‌کند به‌جای دیدگاه‌های سیاه و سفید مبهم، با شناسایی موارد خاص، ضعف‌ها و توانایی‌های خودتان را مشخص کنید. مثلا وقتی در دانشگاه با درس ریاضی مشکل دارید، تفکر سیاه و سفید می‌گوید: «اصلا نباید دانشگاه می‌آمدم.» ولی اگر به نکات مثبت و منفی توجه کنید، می‌گویید:

«در درس ریاضی مشکل دارم، ولی در زبان انگلیسی نمره خوبی گرفتم» یا وقتی با همکارتان مشکل دارید، تفکر سیاه و سفید می‌گوید: «دیگر شغلم را دوست ندارم» در حالی‌ که باید بگویید: «با همکارم مشکل دارم، ولی شغلم را دوست دارم و رابطه خوبی با رئیسم دارم».

در واقع همه‌چیز عالی نیست و همیشه مشکلاتی وجود دارد، ولی شناسایی مشکلات و نکات منفی و توجه‌کردن به آنچه از آن لذت می‌بریم موجب می‌شود که به‌خاطر چیزهای بد خودمان را از چیزهای خوب محروم نکنیم.

استفاده از مقیاس 10درجه‌ای

می‌توانیم برای رهایی از ذهنیت سیاه و سفید از حدِ وسط دو واژه متضاد استفاده کنیم. برای نمونه، حد وسط داغ و سرد «گرم»، «ولرم» یا «معتدل» است یا حد وسط پیر و جوان «میان‌سال» است.

خب وقتی به دوستی می‌گویید مضطرب هستید چه؟ شاید مطمئن باشید که آرام نیستید، ولی چقدر از آرامش فاصله دارید؟ آیا واقعا مضطرب هستید (قلبتان تند می‌زند، سریع نفس می‌کشید و کف دست‌هایتان عرق کرده است) یا در حالتی بین آرامش و اضطراب قرار دارید؟ واژه‌ای برای توصیف حد وسط اضطراب و آرامش وجود ندارد.

حتما بخوانید » زندگی شاد ؛ راز و رمز شاد زندگی کردن چیست؟ 2021

در این شرایط، می‌توانید از مقیاس 10درجه‌ای استفاده کنید یعنی با اعداد و واژه‌ها دو قطب متضاد و میانه‌های معتدل را روی مقیاسی نشان دهید که ابعاد احساس، فکر، رفتار و شخصیت را توصیف می‌کند. با مقیاس‌های عددی می‌توانیم مسائل شخصی را مجسم کنیم و از تفکر سیاه و سفید به اَشکال متفاوت‌تر و متعادل‌تری از شناخت برسیم.

حتما بخوانید » 111 پرسش فلسفی که ذهن شما را درگیر خواهند کرد

در مثال توصیف اضطراب، اگر بدترین اضطرابی که تا به‌ حال تجربه کرده‌اید 10 باشد، اضطراب سخنرانی عمومی 7 و اضطراب تحویل به‌موقع پروژه‌ در محل‌ کار 5 است.

هر دو قطب مزیت‌ها و معایبی دارند و مزیت‌های واژه میانیْ ترکیبی است از مزیت‌های دو قطب بدون معایب آنها. مثلا مزیت «تسلیم‌بودن» احترام‌گذاشتن به حقوق دیگران و عیب آن نادیده‌گرفتن حق خود است و «پرخاشگری» دقیقا نقطه مقابل «تسلیم‌بودن» است، ولی فرد «قاطع» هم برای حق دیگران احترام قائل است و هم برای حق خود.

حتما بخوانید » 33 کتاب برای موفقیت و خودآگاهی;بهترین کتاب های انگیزشی دنیا

این مقیاس موجب می‌شود دقیق‌تر فکر کنیم. البته نباید درباره اعداد وسواسی و سخت‌گیر باشیم. هدف ما این است که به‌جای نگاه دوقطبی، نگاهی متعادل داشته باشیم.

مراجعه به درمانگر

اگر از اجرای توصیه‌های بالا نتیجه نگرفتید، شاید به راهنمایی و توصیه‌های بیشتری از سوی درمانگری حرفه‌ای نیاز داشته باشید. اگر نمی‌توانید حضوری به درمانگر مراجعه کنید، می‌توانید در اینترنت دنبال مربی سلامت روان یا درمانگر آنلاین بگردید.

حتما بخوانید » خودآگاهی ؛ 44 اقدام اساسی برای تجربه کردن زندگی واقعی

سخن پایانی

آگاهی از تفکر سیاه و سفید نخستین گام برای رسیدن به تفکر خاکستری است. فراموش نکنید که جایگزین‌کردن تفکر دوقطبی با تفکر خاکستری، مانند سایر مشکلات سلامت روان نیازمند تمرین، شکیبایی و آزمون‌وخطاست. پس تمرین کنید و اگر به الگوهای قدیمی برگشتید، خودتان را ببخشید.

تفکر سیاه و سفید مشکل بسیار رایجی است و شاید شما هم تجربه‌ها و راه‌حل‌های ارزشمندی در این زمینه داشته باشید که می‌توانید آنها را در بخش «ارسال دیدگاه» با مجله اینترنتی ماهتوتا به اشتراک بگذارید.